Op vrijdag 22 november vierde de Samenwerkingsorganisatie Monumenteneigenaren (SOM) haar 50-jarig jubileum! Leden en genodigden kwamen samen in de Amstelkerk, een locatie van Stadsherstel Amsterdam. Stadherstel was mede-oprichter van SOM, die tot 2022 bekend stond als de Landelijke Federatie het Behouden Huis.

De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Mona Keijzer, bracht een felicitatiebezoek aan de jarige SOM en in een vraaggesprek onder leiding van Suzan te Brake, de voorzitter van SOM.Het jubileum van SOM was voor minister Keijzer een mooi moment om stil te staan bij de waarde van de gebouwde omgeving en speciaal de positie van monumenten daarbinnen. In het verleden was ze als wethouder van de gemeente Waterland hiermee al bezig geweest en als minister pakt ze graag deze draad weer op. Nederlanders genieten van erfgoed en het is aan organisaties als SOM om dit samen met de overheid door te geven aan toekomstige generaties, zei de minister. De minister hoopt monumenten ook in te kunnen zetten bij de grote woningopgave waar Nederland voor staat.

Woningnood
Bij de maatregelen om de woningnood te lijf te gaan – splitsen van woningen, transformeren van bestaande voorraad, vereenvoudigen van administratieve regelingen – ziet de minister graag een inbreng weggelegd voor eigenaren van monumenten. Om dit te stimuleren wil de minister af van onnodige regels en onderzoekt ze mogelijkheden voor subsidies. Minister Mona Keijzer sloot het vraaggesprek met voorzitter Suzan te Brake af met de welgemeente felicitaties aan het adres van de jubilerende SOM. De minister ging keerde met een “goedgevulde rugzak” (met boeken van de leden van SOM) weer terug naar huis.

Voorafgaand aan het interview met de minister heette Onno Meerstadt, directeur van Stadsherstel Amsterdam, alle aanwezigen van harte welkom in de Amstelkerk en feliciteerde hij SOM met haar 50-jarig jubileum. Voorzitter Suzan te Brake sprak vervolgens over de inzet, samenwerking en krachtenbundeling van SOM binnen de erfgoedsector. Zij introduceerde ook het bestuur en de ondersteuners van SOM aan de aanwezigen en bedankte Stadsherstel Amsterdam voor de gastvrije ontvangst in de Amstelkerk.

Karel Loeff, directeur van de Bond Heemschut, gaf daarna een historisch overzicht van de afgelopen 50 jaar. Hij schetste de ontwikkeling van de Federatie van Stadsherstellen en monumenten beherende organisaties, een initiatief van kunstenaar en monumentenbeschermer Geurt Brinkgreve. In deze halve eeuw zijn organisaties zoals Stadsherstellen ontstaan, vaak gefinancierd door aandelen van grote bedrijven en soms overheden. Deze organisaties richtten zich vooral op het behoud en herstel van sterk vervallen binnensteden.

Algemeen directeur Suzan Lammers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bracht als felicitatie een Abraham én een Sarah mee. Zij sprak mooie worrden ‘ (….) In die halve eeuw SOM hebben vele duizenden monumentale panden dankzij haar organisaties een goede toekomst gekregen. Vele tienduizenden mensen hebben dankzij het verzette werk een fijne, karaktervolle woning of een mooie werkplek gekregen. En vele miljoenen mensen genieten jaarlijks van die historische gebouwen als dagelijkse passant of als bezoeker van onze dorpen, steden en regio’s. Zo verbindt erfgoed ons, bewust of onbewust, met generaties voor en na ons en met een concrete plaats. Uw bijdrage daaraan vinden we in het hele land: van Bergen op Zoom tot Oud-Kollumerland, van Zutphen tot Enkhuizen (…) ‘

Het behartigen van de belangen van haar leden is en blijft een kerntaak van SOM. De nieuwe naam benadrukt daarnaast dat maatschappelijke monumentenorganisaties al sinds jaar en dag samenwerken binnen SOM om kennis en ervaringen uit te wisselen. Waar vroeger de nadruk lag op woonhuismonumenten, is er in de loop der tijd ook aandacht gekomen voor religieus en industrieel erfgoed. SOM blijft echter hét platform waar grote en kleine leden elkaar ontmoeten en bijpraten.

De feestelijke bijeenkomst werd omlijst door het virtuoze pianospel van Dywel Braaf, wiens eigen composities veel indruk maakten op de aanwezigen. Na een feestelijke toost startte het informele gedeelte waarbij gasten konden genieten van heerlijke hapjes en drankjes. Er was bovendien genoeg te bekijken: een doorlopende diapresentatie van monumenten vóór en na restauratie van de verschillende leden, én de tentoonstelling Redders van de Stad van Stadsherstel Amsterdam.

Via info@som-monumenten.nl kunnen belangstellenden de tekst van de toespraken opvragen van Susan Lammers en Karel Loeff.

Foto boven v.l.n.r. Niels van der Vlist (secretaris SOM), minister Keijzer, Suzan te Brake (voorzitter SOM), Susan Lammers (directeur RCE), Lilian Kusters (bestuurslid SOM), Karel Loeff (spreker en directeur Bond Heemschut), Dywel Braaf (pianist), Barend Jan Schrieken (penningmeester SOM).

Persbericht-viering-50-jaar-SOM-in-aanwezigheid-van-minister-Mona-Keijzer