Stadsherstel Amsterdam, medeoprichter van SOM 50 jaar geleden, zet zich in om monumenten in Amsterdam en omstreken (45 km rondom de stad) te behouden door deze te verwerven, te restaureren en een nieuwe bestemming te geven. Stadsherstel Amsterdam is opgericht in 1956.
Amsterdam telt bijna tienduizend rijks- en gemeentelijke monumenten en beeldbepalende gebouwen. Door functieverlies of te hoge restauratiekosten raken er net als rond de oprichtingsdatum in 1956 nog steeds monumenten in verval.
Na de Tweede Wereldoorlog verkeerde de binnenstad van Amsterdam in een enorm slechte staat. Veel huizen stonden leeg, mensen vertrokken uit de stad, en tijdens de hongerwinter werd het hout uit de huizen gebruikt om te stoken. De gemeenteplannen van toen voorzagen in het slopen van een deel van de binnenstad om nieuwe toegangswegen naar de Dam aan te leggen voor het autoverkeer.
Stadsherstel Amsterdam kocht in die tijd vervallen panden in de binnenstad op om ze vervolgens te restaureren. De verworven panden bleven daarna in het bezit van Stadsherstel Amsterdam, met als doel ze goed te kunnen onderhouden. Inmiddels heeft de organisatie meer dan 750 gebouwen gerestaureerd en herbestemd.
Over de geestelijk vader van Stadsherstel Amsterdam, Geurt Brinkgreve, en het ontstaan van Stadsherstel Amsterdam hield Walther Schoonenberg, architectuurhistoricus, begin 2024 een lezing bij Stadsherstel in de Amstelkerk. Een boeiende lezing: ‘We moeten niet verliezen wat we gewonnen hebben.’