De meeste Stadsherstelorganisaties zijn in de wederopbouwperiode (jaren ’50, ’60 en ’70) op lokaal niveau opgericht. SOM verbindt, stimuleert en behartigt al 50 jaar de belangen van Stadsherstel- en maatschappelijke monumentenorganisaties in heel Nederland. Stadsherstel Gorinchem werd opgericht in 1976.
In de periode van de grootschalige stadsvernieuwing na WO ll werd er flink gesloopt en vaak weinig waarde werd gehecht aan gebouwd erfgoed. Er ontstond echter vanuit particulier initiatief een toenemend historisch besef voor de architectonische en culturele waarde en het belang van behoud. De Landelijke Federatie het Behouden Huis (voorloper van SOM) werd met de grote drijvende kracht Stadsherstel Amsterdam, opgericht in 1974. Veel van de huidige leden van SOM sloten zich toen aan bij de Landelijke Federatie.
In 1927 werd bijvoorbeeld het Wijnhuisfonds in Zutphen opgericht. Ruim een halve eeuw later kwam daar BOEi bij om zich te richten op leegstaand industrieel erfgoed in Nederland dat er slecht aan toe was. Zowel BOEi als alle andere aangesloten leden van SOM richten zich op het restaureren, instandhouden en (maatschappelijk) herbestemmen van monumenten. De diversiteit van de collectie van SOM is op zijn minst divers te noemen: van kleine woonhuismonumenten in de sociale huursector tot grote imposante monumentale complexen zoals de Blokhuispoort in Leeuwarden. In het voorjaar 2024 verscheen een bericht in de Erfgoedstem over de belangrijke rol die de Stadsherstellen speelden bij de strijd tegen monumentaal verval. In het bericht wordt vooral aandacht besteed aan het Wijnhuisfonds en Stadsherstel Gorinchem in 1976. Wat deed Prins Claus tijdens een bezoek aan (Stadsherstel) Gorinchem in 1977? Lees meer
Foto: Zutphen, Wijnhuistoren
Foto boven: gevelsteen Westwagenstraat 34, Gonichem