Donderdag 25 april jl. heeft de Tweede Kamer de Wet Betaalbare Huur aangenomen. Kern van deze wet is het reguleren van de middenhuur op basis van het Woning WaarderingsStelsel (WWS). De wet heeft voor monumenten grote gevolgen.
Ook voor het beschermd stads- en dorpsgezicht gaat er het een en ander veranderen. SOM heeft haar leden daar eerder over geïnformeerd. Minister De Jonge had voorgesteld de toeslag van 50 punten voor rijksmonumenten te vervangen door een huurtoeslag van 30%. Aanvankelijk was het zelfs 15% (!), maar na intensieve gesprekken met de erfgoedsector onder aanvoering van SOM kwam de minister uiteindelijk uit op de genoemde 30%, welke ook alleen bij nieuwe huurcontracten van kracht zou worden. Voor gemeentelijke en provinciale monumenten zou dan een toeslag van 15% toegepast mogen worden. Voor beschermd stads- en dorpsgezicht vervalt dan de eerdere opslag van 15%.
Vooral voor kleine monumenten moeilijk
Voor als woning verhuurde rijksmonumenten betekent 30% nog steeds een forse daling van de maximale huurprijs en dat treft vooral de woningen met een laag aantal punten. Over het algemeen zijn dit de wat kleinere woningen, denk aan hofjeswoningen, arbeidershuisjes etc. SOM heeft daarom aan de fracties in de Tweede Kamer gevraagd de 50 punten toch te handhaven, dan wel een staffel toe te passen van 50-40-30 procent als huurtoeslag voor resp. woonhuismonumenten in de sociale, middenhuur en vrije sector. De VVD nam het voorstel van SOM voor handhaving van de 50 punten over, maar dit amendement kreeg helaas geen meerderheid in de Tweede Kamer. Een amendement van D66 om de toeslag voor rijksmonumenten te verhogen naar 35% haalde het wel. De Jonge had hier ook geen bezwaar tegen. Uiteindelijk werd de wet als gezegd aangenomen, met een flinke meerderheid. Ook volgde er nog een behoorlijk aantal amendementen, waaronder voor ‘strafpunten’ voor de woningen met lagere energielabels, monumenten uitgezonderd. De Eerste Kamer moet nog wel de wet behandelen alvorens deze daadwerkelijk in werking treedt. Ook daar lijkt zich een meerderheid af te tekenen.
SOM teleurgesteld
SOM is teleurgesteld in het uiteindelijke resultaat, dat vooral eigenaren van de relatief kleinere als woning verhuurde monumenten treft. Gek genoeg zijn dit ook voor onze leden vaak de meest onderhoud intensieve woningen. Door de veel lagere huur neemt de ruimte om te renoveren en te verduurzamen fors af en komt de instandhouding van deze panden verder in de knel. Wat precies de definitieve consequenties zullen zijn van de wet inclusief alle aangenomen amendementen, wil SOM nu eerst goed laten onderzoeken. Daarmee kan SOM vervolgens weer het ministerie en de politiek laten zien hoe belangrijk het is de maatschappelijke monumenteneigenaren in staat te stellen hun kostbare bezit op verantwoorde wijze te onderhouden en te verduurzamen. Voor het SOM-bestuur is wel duidelijk dat investeren in belangenbehartiging, dat afgelopen tijd gedaan is, heel belangrijk, zo niet noodzakelijk is.